US-IN NORTH KOREA A BEIH CHUAN CHINA & RUSSIA AN INRAWLH DAWN? “US-IN NORTH KOREA DO LOVIN BE RAWH SE”-Russia
US-IN NORTH KOREA A BEIH CHUAN CHINA & RUSSIA AN INRAWLH DAWN? “US-IN NORTH KOREA DO LOVIN BE RAWH SE”-Russia9
December 19, 2017(MSR); Russia chuan US tur (urge)in, “North Korea nen in be rawh se, indo pumpelh turin hma an lak a ngai a ni,” a ti. Military expert thenkhat chuan US-in North Korea a beih chuan China leh Russia chuan an Ui tuilian thlir mai mai dawn lovah an ngai a; tun thla tirah Beijing ah China leh Russia hian high-tech anti-missile drill an nei dun a ni.
Niminah US President Donald Trump chuan North Korea chungchang sawiin, “China chuan min puih (helping) laiin, Russia chuan min pui lo a ni” a ti. North Korea nuclear leh missile program titawp tura UN duh dan tihhlawhtlin kawngah Russia chu a inkuangkuah tlat a ni.
Antonio Guterres, UN Secretary General chuan Security Council ah, North Korea biak pawh dan tur chu Security Council in a zawn thuai a ngai a ni, a ti bawk.
Lt. Gen. Wang Hongguang, China’s Dy. Commander of Western Nanjing Military Region hlui chuan, “Tun atangin leh nakum March thla chhungin Korean Peninsula ah indo chhuak thei reng a ni a; China himna der thawng theia a awm chuan China chu indonaah a tel anga, mahni a inveng ang” a ti.
Song Zhongping, China’s Second Artilerry Corps hotu (tuna Rocket Force an tih tak) pawhin, “China chu indona chhuak thut thei laka a inbuatsaih a tul” a ti. He an thusawi hi Communist Party chanchinbu The Global Times chuan ziakin, “Korean Peninsula a indo chhuak thut laka lo inveng turin China chu a lo inbuatsaih a tul a, chutianga inbuatsaihna (mobilization) chu indona thil a ni lova; invenna (defensive purpose) zawk a ni,” a ti. China ramah khian civil sorkar aiin Military ho- People’s Liberation Army te khian thuk takin thil an tithei zawk a; lang lo lama sorkar vuantu dik tak an ni zawk mah thin.
Beijing leh Moscow chuan US-in South Korea ram chhunga Terminal High Altitude Area Defense (THAAD) system battery a bun nual chu ngai mawhin, Korean Peninsula atanga la sawn turin an phut a ni.
The New York Times chuan, China chuan US miliary ten official taka China miliary te nena North Korea chungchanga sawihona (contigency plan) chu an hnawl a; North Korea chungchang hi sawi pui an duh lo, a ti.
Mikhail Ulyanov, Russia’s Military of Foreign Affairs, head of Arms-Control Dept chuan, Russia chuan Cold War hunlai a Europe lam hawia nuclear dah te chu senghawi tawh a ni a, US pawhin Russia lam hawia a nuclear ralthuam a bunte a lak kian a hun tawh a ni, a ti. Russia hian Cold War hun lai khan US thawhpui ram NATO ram kah nan nuclear earial bombs 200 dawn chu West lam hawiin a lo tin reng thin a ni.
Tunah hian US chuan a nuclear ralthuam te chu Belgium, Germany, Italy, Netherlands leh Turkey ah a la dah a; heng ramah hian B61-11 Bunker Bustar bomb te pawh a la chhawp teuh a ni.
Russia chuan Cold War laia a lo chhawpna Belarus a nuclear weapons te chu a ram chhungah a sawn lut a, Kalingrad Oblast hmunah dahin, heng lai hi Poland leh Lithuania ram hnaih lai a ni thung.
US erawh chuan Russia hian kum 30 kaltaa Intermediate Range-Nuclear Forces Treaty bawhchhiain, West ram tin zawnin a nuclear ralthuam leh missile te a her rem mek a ni, tiin a puh ve bawk. Hetiang boruak a nih vangin US chuan Europe a thawhpuite venhim nan Poland leh Romania ramah Anti-Missile Defense Shield system bun a tum mek a ni.
US NATIONAL SECURITY STRATEGY:
US President Donald Trump chuan Thawhtanni khan US National Security Strategy tih phek 86 zet a chhah, Trump Admin-ten an duan chu puangin, “America First” tih chang chawiin, a thusawiah “climate change” tih leh “human rights” tih tawngkam lam a sawi tam lo hle, US chu economic leh ralthuam-nuclear lama a chakna tur hlir a sawi. China leh Russia chu US chakna leh thiltihtheihna el pha ber tur, ati. President Trump chuan terrorist tih vawi 53 sawiin, nuclear tih pawh vawi 54 zet a hmang bawk. Trump hian US Defense budget 2018 atan US$ tluklehdingawn 700 dawn turin a lo sawi tawh a, President Ronald Reagan ang deuhvin, US super power a nihna chu khawvel himna atan a tul a ni, a ti.
Prof. George Lopez, Notre Dame University chuan, kum 1980 chhova kir lehna (revisited) a ni e, a ti hial. Kum 1980’s chho kha Cold War vang lai chho tih tur khawpin, nuclear weapons lama in elna a nasa hle a ni.
President Trump chuan, National Security Strategy a sawi hian, “American thenkhat chuan an thlen chin tur (destiny) tur an hloh ta. America ropui a chu an ring zo ta lo. A rah chu kan fa ten thil engemaw ni an hloh a ni. Mipuite chuan an sorkar an ring zo lova, an hun lo awm turah eiseina an hloh ta a ni” tiin, inremna chu chakna leh thiltihtheihnaah ( peace through strength) a awm angin a sawi ber a; “Chaklohna hi buaina (conflicts) lo chhuah chhanah kan pawm a ni” a ti.
Donald Trump hian US President atana lakluh a nih khan, National Security Strategy a lo sawi tawh bawk a, khami tum khan, “America chu a lo kir leh mek a. America chu chak zawkin a lo kir leh ta. Kan hnam kan tung ding (rebuilding the nation) leh anga. Keimahni inrintawkna te kan siam thar leh anga, tichuan khawvelah kan ding chhuak ang. Keimahni ngei chu kan ding chhuak leh ang. Tunhmaa kan lo ding chhuak tawh ang khan, kan ding chhuak leh dawn a ni…” a ti a nih kha.
MAHSE,
Hetih lai hian Paris Climate Accord atang te, NAFTA leh PPT atangtein US chu a inhnuk kir avangin US chu a thian thate pawhin an phatsan tan mekah ngaiin, amah a ding turin an ring chho a ni. Israel khawpui atana Jerusalem a puan chungchang pawh UN Security Council member 14 te chuan Trump a thutlukna hi an pawmpuilo (14-1) a nih kha. Thenkhat chuan Donald Trump chu Pathian ruat ngeiah an ngai bawk si! Nikki Haley, US Ambassador to UN chuan, an thawhpui ramten President Trump thutlukna huaisen a siam an thlawplo chu “inhmuhsitna” (insult) thil a ni a, theihnghilh a ni ngai lo vang” a ti. US chuan UN Security Council thutlukna hi a veto-in a dah zero sak.
President Barack Obama khan kum 2015 a US National Security Strategy a sawiah, “human rights”, “democracy” chawi san a sawi uar hle laiin, terrorist tih vawi 20 a sawi a lang a, human rights tih tawngkam vawi 16 leh nuclear tih vawi 33 a lam a ni@CT Lalrinawma