He kan topic hi hmeichhe tam zawk, nula pawh, pasal nei tawh tan pawh, kan insawiselna tam tak, mahse doctor/ midangte kan hrilh zah si ni in ka hria…..Tawite hemi chungchang hi kan tarlang ve mai2 ange…Tihsual palh te a awm chuan tu te pawn min rawn hrilh hre turin ka ngen a che u..
A hmasa berin hmeichhe serh ( Vagina )chhungah hian gland chikhat ( Bertholin Gland ) a awm a, chu chuan a hnathawh ber chu hmeichhe serh ti hnawng a, hmeichhe serh ( Vagina ) a pH lo vawn a ni, tin nupa nun hman lai a serh chhung lo ti hnawng tu a ni bawk. Hmeichhe tin deuh tho hi chuan discharge pangngai chu in nei deuh vekin ka ring, a thak tur a ni lo a, a rimchhe tur a ni lo va, a na tur pawh a ni hek lo, hei hi chu nomal a ni…
Anih enge kan problem ber chu…..
Hmeichhe serh ah hian natna hrik a lut hma em2 a ni tih hriat phawt a tha….
Bawlhhlawh chhuak kan ngaih pawimawh thin em2 chu enge ni…
1) Pelvic Inflamatory Disease ( PID ) ;-
He natna tlanglawn tak hi hmeicchia ( a bik takin sex hmang tawh ho zingah a common hle )….Sex la hmang lo ah pawh a awm thei lutuk tho…
He natna hi a thlen thei tu hrik ( Bacteria, Viral, Fungal..etc…) a tam hle….
– A natna lan chhuah dan tlangpui :-
a) Tai na ( a reh a, a lo awm leh thin)
b) Khawsik ( PID nasa ah chuan a awm ve thin)
c) Serh atanga bawlhhlawh chhuak, a then ah a thak a, a then ah serh a na a, a thenah serh te a thip thin….
d)Thi neih ( Period ) mumal lo
e) Zun in anga awm reng…
f) A thenah chuan luakchhuak te pawh a awm thei
g) Thi neih lai (period ) lai a tai na vak vak thin…
He PID hian a huam zau khawp mai, sawi vek dawn chuan a tam lutuk…
A thlentu common zual deuh te han en chhin ila…..
1) Fungal infection – Hei hi tleirawl ho zingah chuan a common khawp mai…( ?white blood a chhuak a) an rawn ti leh mai thin…..Discharge a awm bakah serh bawr vel a ti thak em em thin a ni..
Treatment : Tab. Fluconazole 150mg 1 tab once weekly * 4 weeks ( Kar 1 ah mum 1 chuah ei tur a nih chu)
Tab. Doxycycline 100mg 1 tab twice daily ( after food) * 10 days.
Vaginal tab like..Infa -V/ Clingen vag. tab/ 3- nite vag tab/etc….Hei hi chu la VIRGIN tan tih a ngai lo, serh hamda (hymen a ti chhe thei)…
Tin combination drugs ( eg. Clarytromycin Fluconazole Tinidazole/Metronidazole) single dose a ei chi pawh a awm tho…
Serh bawr vel a thak viau a nih chuan Infa VT vag. cream/ Candid -V vag. cream etc…serh bawr velah hnawih ang che…
Tin, personal hygiene a poimawh hle, ek zawh ah mawng a hnung lama tanga thiar hram a tha, a hma lam atanga thiar chuan, kan ek a natna hrik kha kan serh chhungah kan ti lut palh thei…Nitin, underpant thlak ziah a pawimawh….Zun zawh apiangin serh silfai a pawimawh…..Pubic hair ( Serh hmul ziah/ trim ) thin a tha….A tul lova sex hman mai mai loh tur… A lohtheihloh a nih chuan in venna ( Condoms a tha ber) hman hram tur……Tui in tam a pawimawh hle bawk…
2) Fungal infection lo infection dang a nih pawn a chunga treatment ang tho khi a tha…..Sexually Transmitted Disease ( STD ) a nih chuan a, natna kha a specific in treat mai tur…Gynaecologist te rawn hreh loh a tha….
2) Chhul/ chhulhmawr/ chibawm /chikawng CANCER :-
He cancer hi kan mizo hmeichhia te zinga cancer lar ber te zing a mi a ni….A Bikin CHHULHMAWR (CERVIX) cancer khi…
A Lanchhuah dan tlangpui…
a) Serh atanga bawlhhlawh/thi/ thiduk chhhuak…
b) Thi a hunlo leh a mumal a neih loh ngun…
c) Sex(inpawl zawh) a serh a tanga thi chhuak..
d) Tai a bawk awm…ETC….ETC…
He Chhul Hmawr ( Cervix ) Cancer bik hi chu chiang fek fawk a ziah tur a tam em avangin Docs dang kan la siam leh dawn nia
A tawp bera ka sawi duh chu, sex hman hma lutuk te, hman zing lutuk te, rai zing lutk te, In danna hman loh a sex hman te, Rai hma lutuk te ( naupang tet a rai ), etc….lakah i in sum/veng ang u.
Source-Hrisela Magagine